Tekst Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym. Określenie "spektrum autyzmu" ma na celu zwrócenie uwagi na dużą różnorodność osób z tym zaburzeniem oraz różnorodność sposobów, w jaki wpływa ono na ich funkcjonowanie. Dla skrótowego określenia spektrum autyzmu używa się angielskiego skrótu ASD (Autism Spectrum Disorder), którego odpowiednikiem w języku polskim jest określenie Całościowe Zaburzenia Rozwojowe (CZR).
Aby móc zdiagnozować ASD, u dziecka muszą występować jednocześnie całościowe nieprawidłowości w zakresie komunikacji i interakcji społecznych w różnych kontekstach, które nie są związane z ogólnym opóźnieniem rozwoju, a także ograniczone, powtarzalne wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności. Objawy te muszą być na tyle silne, że ograniczają lub upośledzają codzienne funkcjonowanie. Osoby w spektrum autyzmu między innymi przejawiają nadwrażliwość lub podwrażliwość sensoryczną, która może objawiać się na przykład negatywną reakcją na specyficzne dźwięki, faktury przedmiotów, konsystencję posiłków, fascynacje je światło i wirujące przedmioty, nadmiernie wąchają lub dotykają przedmiotów.
Narzędzia badawcze - zestaw kwestionariuszy ASRS lub kwestionariusz ADI-R
- ASRS - obejmuje szeroki zakres zachowań powiązanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD), takich jak problemy w zakresie umiejętności komunikacyjnych, deficyty uwagi, trudności w kontaktach z rówieśnikami i z dorosłymi, uwzględniając kryteria diagnostyczne. Pozwala także dodatkowo diagnozować deficyty w zakresie uwagi. Kwestionariusz jest wypełniany przez rodzica, dotyczy on osób w wieku od 2 do 18 lat. Zalecane jest wykorzystanie dodatkowo wersji dla nauczyciela (za zgodą rodziców), aby móc uzyskać pełniejszy obraz funkcjonowania dziecka. W przypadku uzyskania wyników mogących wskazywać na występowanie ASD, często drugim krokiem jest przeprowadzenie badań z wykorzystaniem kwestionariuszy ADI-R i ADOS 2.
- ADI-R - to poszerzony wywiad przeprowadzany z rodzicami, którego celem jest zdobycie informacji niezbędnych do postawienia diagnozy dotyczącej spektrum autyzmu. ADI-R jest narzędziem powszechnie stosowanym na świecie i uznawanym za element złotego standardu w diagnozie zaburzeń ze spektrum autyzmu. Przeprowadzenie tego wywiadu wymaga współpracy ze strony osoby informującej (rodzica lub opiekuna). Osoba diagnozowana nie jest obecna podczas przeprowadzania wywiadu.
Po wykonaniu badanie opracowywana jest pisemna informacja.